Koronavirüs nedir?
Son dönemde Çin virüsü olarak bilinen koronavirüs aslında uzun süredir bilinen bir virüstür.
Koronavirüsler, insanlar dahil olmak üzere memelilerin solunum yollarını tipik olarak etkileyen virüs türleridir. Soğuk algınlığı, zatürree ve şiddetli akut solunum sendromu (SARS) ile ilişkilidir ve bağırsakları da etkileyebilir.
Bu virüsler soğuk algınlığının yüzde 15 ila 30’undan sorumludur.
Son 70 yılda, bilim adamları koronavirüslerin farelere, sıçanlara, köpeklere, kedilere, hindilere, atlara, domuzlara ve sığırlara bulaşabileceğini bulmuşlardır.
Dünyadaki korona virüs salgını için detay bilgilere aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Koronavirüsler hakkında gerçekler
- Soğuk algınlığının tedavisi yoktur.
- Koronavirüs hem SARS’a hem de MERS’e neden olabilir.
- Coronavirüsler birçok farklı türe bulaşır.
- Bilinen altı tane insan koronavirüsü vardır.
- SARS Çin’den enfeksiyona neden olarak 37 ülkede yayıldı ve 774 kişinin hayatına mal oldu.
Koronavirüsler nelerdir?
İnsan koronavirüsleri (HCoV) ilk olarak 1960’larda soğuk algınlığı olan hastaların burunlarında tanımlandı.
Koronavirüslere, yüzeylerindeki taç benzeri çıkıntılara dayanarak isimleri verilmiştir. Latince “Corona”, “ışık halkası” veya “taç” anlamına gelir.
İnsanlar arasında enfeksiyon en sık kış aylarında olduğu kadar erken ilkbaharda da görülmektedir. Bir kişinin bir koronavirüsün neden olduğu soğuk algınlığı ile hastalanması ve yaklaşık dört ay sonra tekrar yakalanması nadir değildir. Çünkü koronavirüs antikorları çok uzun süre dayanmaz. Ayrıca, bir koronavirüs suşu için antikorlar diğer suşlara karşı yararsız olabilir.
Semptomlar
Soğuk veya grip benzeri semptomlar genellikle koronavirüs enfeksiyonundan iki ila dört gün sonra ortaya çıkar ve tipik olarak hafiftir.
Belirtiler şunları içerir:
- hapşırma
- burun akıntısı
- yorgunluk
- öksürük
- nadir durumlarda ateş
- boğaz ağrısı
Tedavisi yoktur, bu nedenle aşağıda belirtilen maddeleri uygulayabilirsiniz:
- Dinlenin ve aşırı zorlanmadan kaçının.
- Yeterince su için.
- Sigara ve dumanlı alanlardan kaçının.
- Ağrı ve ateşi azaltmak için asetaminofen, ibuprofen veya naproksen alın.
- Temiz bir nemlendirici kullanın.
Sorumlu virüs, burundan mukus veya kan gibi bir solunum sıvısı örneği alınarak teşhis edilebilir.
Türleri
Farklı insan koronavirüs tipleri, neden oldukları hastalığın şiddetine göre değişir. Şu anda insanları enfekte edebilen tanınmış altı tip koronavirüs vardır. Yaygın tipler şunları içerir:
- 229E (alfa koronavirüs)
- NL63 (alfa koronavirüs)
- OC43 (beta koronavirüs)
- HKU1 (beta koronavirüs)
Daha nadir, daha tehlikeli tipler arasında Orta Doğu Solunum Sendromuna (MERS) neden olan MERS-CoV ve SARS’dan sorumlu koronavirüs olan ciddi akut solunum sendromu (SARS-CoV) bulunur.
Bulaşma
İnsan koronavirüsünün bir kişiden diğerine nasıl yayıldığı konusunda çok fazla araştırma yapılmamıştır. Bununla birlikte, virüslerin solunum sisteminden salgılanan sıvı kullanılarak bulaştığına inanılmaktadır.
Koronavirüsler aşağıdaki şekillerde yayılabilir:
- Ağzı kapatmadan öksürme ve hapşırma, damlacıkları havaya dağıtarak virüsü yayabilir.
- Virüs taşıyan bir kişiye dokunmak veya el sıkışmak, virüsü bir kişiden diğerine geçirebilir.
- Virüsü olan bir yüzey veya cisimle temas etmek ve sonra burnunuza, gözlerinize veya ağzınıza dokunmak.
- Nadir durumlarda, koronavirüs dışkı ile temas yoluyla yayılabilir.
ABD’deki insanların kış veya sonbaharda hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir. Hastalık yılın geri kalanında da aktiftir.
Koronavirüsün mutasyon yeteneği, virüsü bu kadar bulaşıcı yapan şey olduğu söylenir.
Bulaşmayı önlemek için, belirtileri yaşarken evde kalınız, dinleniniz ve diğer insanlarla yakın temastan kaçınınız. Öksürme veya hapşırma sırasında ağzın ve burnun bir doku veya mendil ile kapatılması da koronavirüsün yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.
SARS
Şiddetli akut solunum sendromu (SARS), SARS-CoV koronavirüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktı. Tipik olarak hayatı tehdit eden bir pnömoni formuna yol açmaktadır.
Virüs Kasım 2002’de Çin’in güneyindeki Guangdong Eyaletinde başladı ve sonrasında Hong Kong’a ulaştı. Oradan, 37 ülkenin vatandaşlarını enfekte ederek hızla dünyaya yayıldı.
SARS-CoV hem üst hem de alt solunum yollarını enfekte edebilir ve ayrıca gastroenterite neden olabilir.
SARS semptomları bir hafta boyunca gelişir ve ateşle başlar. Durumun başlarında, insanlar grip gibi semptomlar geliştirir, örneğin:
- kuru öksürük
- titreme
- ishal
- nefes darlığı
- ağrıları
Daha sonra ciddi bir akciğer enfeksiyonu olan pnömoni gelişebilir. En ileri aşamasında SARS, akciğer, kalp veya karaciğer yetersizliğine neden olur.
Salgın sırasında, 774 ölümle sonuçlanan 8.098 doğrulanmış SARS vakası vardı. Bu yüzde 9,6’lık bir ölüm oranına eşittir. Komplikasyonlar yaşlı erişkinlerde daha olasıdır ve 65 yaşın üzerindeki hasta olan tüm hasta insanların yarısı hayatta kalamadı. Salgın Temmuz 2003’te kontrol altına alındı.
MERS
MERS-CoV koronavirüsünün neden olduğu MERS ilk olarak 2012’de tanınmıştır. Bu ciddi solunum yolu hastalığı ilk olarak Suudi Arabistan’da ortaya çıkmış ve o zamandan beri diğer ülkelere yayılmıştır. Virüs ABD’ye ulaştı ve Arap Yarımadası dışındaki en büyük salgın 2015 yılında Güney Kore’de meydana geldi.
Semptomlar ateş, nefes darlığı ve öksürüğü içerir. Hastalık, zaten enfekte olmuş insanlarla yakın temas yoluyla yayılır. Bununla birlikte, tüm MERS vakaları yakın zamanda Arap Yarımadası’na seyahatten dönen bireylerle bağlantılıdır. MERS, yüzde 30 ila 40’ında ölümcüldür.
Koronavirüs Tedavisi Var Mı?
Koronavirüs kolayca yayılıyor, ancak şu anda bilinen bir tedavi yoktur
Sud’a göre, insan koronavirüsleri en çok enfekte olmuş bir kişiden başkalarına şu yollarla bulaşır:
- öksürme ve hapşırma yoluyla hava
- el dokunmak veya el sıkışmak gibi yakın kişisel temas
- üzerinde virüs bulunan bir nesneye veya yüzeye dokunmak, sonra ellerinizi yıkamadan önce ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunmak
Çoğu insan, yaşamları boyunca bir ya da daha fazla ortak insan koronavirüsü ile enfekte olabilir.
Virüslerin hayvanlardan insanlara geçerek, sonrasında da insandan insana yayılarak salgına neden olduğu bilinmektedir.
Örneğin daha önce SARS ve MERS salgınlarının hayvandan insana temasından kaynaklandığını ve akabinde insandan insana geçiş olduğu biliniyor.
SARS’ın büyük olasılıkla yarasalar ile temasından ve MERS’ın develerle temasından kaynaklandığını belirtiyor. Keşke bazıları deve sidiği içmeselerdi!!!
Sud, “Enfeksiyona neden olan organizma bir virüs olduğu için bugüne kadar spesifik antiviral ilaçlarımız yok” dedi.
Koronavirüs adı nereden geliyor?
Kaliforniya, Placentia’daki St. Jude Tıp Merkezi’nde bulaşıcı bir hastalık uzmanı olan Bhanu Sud, “Corona ‘taç’ anlamına geliyor, bu yüzden bu virüsler bir elektron mikroskobu altında bakıldığında taç şeklinde görünüyor. Taç şeklinde gözüktüğü içinde aslında taç virüsü yani korona virüs deniyor.
Sud, “Çoğu koronavirüs zararsızdır” dedi. “Genellikle soğuk algınlığı gibi hafif ve orta şiddette üst solunum yolu hastalıklarına neden olurlar. Çoğu insan aslında hayatının bir noktasında korona virüse yakalanır. ”
Sud, bu tür virüslerden etkilenen çoğu insan için görünümün iyi olmasına rağmen, SARS ve MERS suşlarının daha ciddi olduğunu vurgulamaktadır.
Ölüm oranı SARS hastaları için yüzde 10 ve MERS varyantı olanlar için yüzde 30’dur.
Şu an temel sorun bu virüsün nasıl bir virüs olduğu. Bunun ne tür bir virüs olduğunu ve SARS veya MERS ile daha benzer olup olmadığını öğrenmek için test yapmakta. Yüksek ihtimalle yeni bir virüs olacağı tahmin ediliyor.
